Harbinde, Hytaýyň demirgazyk-gündogarynda IХ Aziýa gyş oýunlary açyldy. Bu oýunlara, dört ýylyň iň uly sport çäresine öz toparyny iberen köp ýurtlarda, şol sanda Türkmenistanda hem 14-nji fewrala çenli tomaşa ediler.
«Gyş arzuwy, Aziýadaky söýgi» şygary astynda geçýän we 34 ýurtdan 1275 türgeni (755 erkek we 520 aýal) bir ýere jemlän Harbin oýunlary Hytaýyň 2022-nji ýyldaky Pekin gyşky Olimpiýa oýunlaryndan soň geçirýän ýene bir möhüm halkara gyş sport wakasydyr. Bu Hytaý Halk Respublikasy üçin 1996-njy ýylda Harbinde we 2007-nji ýylda Çaňçuňda geçirilen oýunlardan soň taryhda üçünji Aziýa gyş oýunlarydyr.
Döwrebap tehnologiýa bilen sebitiň medeni däplerini birleşdiren bu dabara 2022-nji ýylda Pekin Olimpiýa oýunlaryny we 2022-nji ýylda Hançžou şäherinde geçirilen Aziýa oýunlaryny açmak boýunça işleri bilen tanalýan Şa Sýaolan režissýorlyk etdi.
Heýluntszýaň welaýatynyň paýtagtynyň howasynyň sowuklygyny we ýokary çyglylygyny göz öňünde tutup, guramaçylar açylyş dabarasyny 8000 töweregi tomaşaçynyň gatnaşmagynda Harbin halkara sergi we sport merkezinde geçirmegi karar etdi. Oňa 34 ýurduň, şol sanda sportuň gyşky görnüşleri bolan hokkeý, figuralaýyn typmak we şort-trek bilen meşgullanýan Türkmenistanyň-da wekiliýeti gatnaşdy. Türkmen türgenlerine milli ýygyndy toparyň hokkeý oýunçysy Döwlet Hydyrow ýolbaşçylyk etdi.
Hakyky parahatlyk we dostluk ýörişine öwrülen bu dabaraly ýöriş tamamlanandan soň, ähli sport wekiliýetleri özlerine niýetlenen ýerlere ýerleşdiler.
Sport sahnasyna Aziýa oýunlarynyň howandary bolan Aziýanyň Olimpiýa Geňeşiniň Baýdagy çykarylýar. Adaty hormat aýlawyndan soň, ägirt uly baýdak senanyň owazy astynda belent paýa galdyrylýar.
Dabarada Aziýanyň Olimpiýa Geňeşiniň (AOG) birinji wise-prezidenti Timoti Fok ýygnananlara gutlag sözi bilen ýüzlendi.
Tsuň-tiň hytaýly guramaçylara 29 ýyldan soň Aziýa gyş oýunlaryny Harbine gaýtaryp getirmek boýunça bilelikde eden tagallalary üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.
«Bary-ýogy 18 aýyň içinde siz Harbini gyş ertekisine öwürdiňiz – ajaýyp üstünlik!» diýip, Fok çykyşynda aýtdy.
Hytaýyň prezidenti Si Szinpin, Halkara Olimpiýa Komitetiniň (HOK) prezidenti Tomas Bah ýaly abraýly myhmanlaryň gatnaşmagynda oýunlary resmi taýdan açyk diýip yglan edende, meýdançada joşgunly el çarpyşmalar ýaňlandy.
Açylyş dabarasynyň iň ýokary nokady dünýäniň iň uly buz we gar mowzugyndaky seýilgähinde – Harbin Ice and Snow World – dört şamçyrag göteriji we çagalar tarapyndan siren şekilli käsä ot goýberilmegi boldy.
Ak Aziadany Harbinde geçirmek karary AOK-nyň 2023-nji ýylyň 8-nji iýulynda Bangkokda (Taýland) geçen 42-nji Baş Assambleýasynda kabul edilipdi. «Böwsüp geçiş» oýunlarynyň nyşanynda ylgawyna barýan typgyçly adamyň şekili, Harbiniň nyşany bolan siren güli we Aziýa Olimpiýa Geňeşiniň Gün nyşanjygy utgaşdyrylypdyr.
Aziýa oýunlarynyň tumarlary Biňbiň we Nini atly eýjejik gaplaň çagalarydyr. 2023-nji ýylyň sentýabr aýynda Harbindäki Amur gaplaňlary seýilgähinde doglan çagalar olaryň eždatlarydyr. Biňbiň buz ýaryşlaryny, Nini bolsa gar ýaryşlaryny aňladýar. Olaryň atlary oýunlaryň «Harbine hoş geldiňiz!» diýen gutlag sözüniň beýanydyr. Biňbiň batyrgaýlyk bilen gyzyl şarf we gök ellik geýip, buzda tans etmek şatlygyny paýlaşmak bilen, gyşky sport lybasyny görkezýär, gyrmyzy reňkli, ýyly adaty hytaý nah mata we baýramçylyk görnüşini döredýän ýagýan gar nagyşlary bilen bezelen keltekçesini geýen Nini bolsa snowbordda typýar.
Ozal habar berlişi ýaly, häzirki Aziýa gyş oýunlary oňa gatnaşýanlaryň sany boýunça 2017-nji ýylda Ýaponiýanyň Sapporo şäherinde geçirilip, iň köp adam gatnaşan öňki oýunlardan öňe geçdi, şonda ol oýunlara 32 ýurtdan, şol sanda Okeaniýa ýurtlaryndan – Awstraliýa we Täze Zelandiýadan-da 1147 sportçy gatnaşdy.
Harbinde geçirilýän 2025-nji ýyl Aziýa oýunlarynda sportçular 64 toplum medal üçin 11 ugur boýunça: konkili ylgama, erkin usul, şort-trek, lyžaly ýaryş, snowbord, biatlon, figuralaýyn typmak, dag lyžasy, körliň, dagdan lyžaly gaýtmak we hokkeý boýunça bäsleşerler.
Türkmenistan Aziýa gyş oýunlaryna ikinji gezek wekiliýetini iberýär.
Biziň sportçularymyz sportuň üç görnüşi: hokkeý we ilkinji gezek şort-trek we figuralaýyn typmak boýunça çykyş ederler.
Zenanlaryň arasynda bolsa ýekelikde figuralaýyn typmakda biziň ýurdumyzdan Türkmenistanyň iki gezek çempiony Larisa Wahitowa we 2019-njy ýylda Ýužno-Sahalinskde geçen «Aziýanyň çagalary» atly ilkinji gyşky halkara sport oýunlaryna, şeýle hem Türkiýede geçen «Bosfor Kubogyna» we BAE-de geçen halkara ýaryşa gatnaşan Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutynyň talyby Aýna Ekäýewa çykyş eder.
Şort-trekde 2015-nji ýylda Phýoňçhanede (Koreýa Respublikasy) geçirilen «Arzuw programmasy» bilim maksatnamasynyň çäginde 500 metr aralyga geçirilen halkara ýaşlar synag ýaryşynyň altyn medalçysy Pena Ataýew ilkinji gezek çykyş etdi. 500 metr aralykda Pena özüniň iň oňat netijesinden 8,261 sekunt gijä galyp, 52,461 sekunt; iki esse uzyn aralykda bolsa şahsy rekordynyň 1 minut 29,220 sekunt bolmagyna garamazdan – 1 minut 54,772 sekunt netije görkezdi.
Aziýa oýunlarynyň açylmagyndan dört gün öň başlanan hokkeý ýaryşynda aýgytlaýjy duşuşyklaryň döwri gelýär. Türkmen hokkeýçileri ýaryşlaryň toparlaýyn tapgyrynda Hytaýyň Makaosyny 26:0 we Hindistan toparyny 19:1 hasabynda uly ýeňlişe sezewar edenden soň, Hytaý Gonkongyndan 1:5 hasabynda utuldy we häzirki wagtda 2025 Aziýa oýunlarynda 9-10 ýer ugrundaky oýunda Kuweýt topary bilen oýnar. Kuweýt topary soňky tapgyrda Bahreýn toparyny 34:0 hasabynda ýeňdi. Kuweýt hokkeýçileri «B» toparda ikinji ýeri eýeleýär, birinji orny bolsa Singapury 11:2 hasabynda ýeňenden soň, Gyrgyzystan toparçasy eýelemek bilen bu toparça-da «C» toparynyň ýeňijisi Gonkong ýaly çärýek finalda oýnamak hukugyny gazandy. Çärýek finalda kimiň kim bilen oýnajakdygy 10-njy fewralda Gyrgyzystan we Gonkong toparçalarynyň arasyndaky başa-baş oýnuň netijelerine, şeýle hem Gazagystan, Koreýa Respublikasy, Hytaý, Ýaponiýa, Taýland we Hytaýyň Taýpeý toparçalaryny öz içine alýan «A» topardaky soňky oýunlar esasynda kesgitlener.
Sekiz ýyl mundan ozal Sapporoda (Ýaponiýa) geçirilen öňki VIII Aziýa gyş oýunlarynda türkmen hokkeýçileri Malaýziýadan 9:2, Hytaýyň Makaosyndan 16:0, Indoneziýadan 12:2 we Gyrgyzystandan 7:3 hasabynda üstün çykyp, ikinji bölümde kiçi altyn medal gazanmak bilen, ýaryşlara gatnaşan 18 toparyň arasynda 11-nji ýeri eýeläpdi.
