Ï Türkmen kinomatograflarynyň taryhynda halkymyzyň ruhy
mail-icon
altynasyr.newspaper@sanly.tm
EN RU TK

Türkmen kinomatograflarynyň taryhynda halkymyzyň ruhy

view-icon 4113

Şu ýyl nusgawy şahyr Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny bellemek bilen bagly geçirilýän çäreleriň geriminiň barha giňeýändigi bilen aýratyn ähmiýete eýedir.

Aprel aýynda beýik şahyryň ömri we döredijiligi barada iki bölümli roman ýazan Magtymguly adyndaky Döwlet baýragynyň eýesi, döwlet işgäri, diplomat, alym we ýazyjy Gylyç Kulyýewiň doglan gününiň 110 ýyllygy bellenildi.

Ol taryhçy-alym hökmünde dürli çeşmelere we şahyryň öz eserlerine ýüzlenip, ýazyjylyk zehininiň kömegi bilen akyldar şahyr Magtymguly Pyragynyň ruhy dünýäsiniň baýlygyny, watançylyk duýgularyny okyjylara ýetirmegi başarypdyr.

Hut şu eser 55 ýyl ozal «Türkmenfilm» kinostudiýasynda surata düşürilen «Magtymguly» atly ilkinji filmiň döredilmegi üçin edebi esas bolup hyzmat etdi.

Bu film türkmen kinosynyň taryhynda möhüm waka boldy. Dünýä tomaşaçylaryna türkmen edebiýatyny esaslandyryjy Magtymguly Pyragynyň dünýä derejesinde filosof we akyldar hökmünde ähmiýetiniň açylandygyny görkezdi.

Kino tankytçylary türkmen kinomatografiýaçylarynyň öz halkynyň şöhratly ogly Magtymguly Pyragy hakyndaky dramatiki film hekaýasyny sahnalaşdyrandyklaryny we şahyryň goşgularynyň kyn ykbalynyň öz halkynyň durmuşy bilen aýrylmaz baglanyşyklydygyny, şeýle hem şahyryň umytlarynyň we islegleriniň beýan edilendigini bellediler.

Gahrymanyň içki dünýäsini görkezmegi başaran aktýor Hommat Müllüge akylly gözleriniň we täsin aktýorlyk ukybynyň beýik türkmen şahyrynyň hakyky keşbini döretmäge kömek edendigini ýazypdyrlar.

Olar A.Karpuhiniň operatorlyk medeniýetine, şol bir wagtda hem entek ýaş kompozitor N.Halmämmedowyň filme ýazan mukamlaryna we häzirki zaman sazlaryna üns beripdirler.

Filmiň suratkeşi Wladimir Artykowyň teklibi we işlemegi boýunça sowet kinosynyň taryhynda ilkinji gezek özboluşly emel, ýagny üsti adamly çapyp barýan düýä badak atmagy ulanypdyrlar.

Elbetde, kino tankytçylary türkmen kinosynyň öçmejek ýyldyzy Alty Garlyýewyň rezissýorlyk zehinini we «Magtymguly» filminiň üstünliklerini belläpdirler.

Gylyç Kulyýewiň «Magtymguly» romany esasynda 1984-nji ýylda «Türkmenfilm» kinostudiýasynda surata düşürilen «Bagtyndan jyda düşen Pyragy» terjimehal filminiň edebi ýazgysy hem ýazyldy.

Bu döredijilik toparynyň arasynda öz zehinleri bilen tanalan režissýorlardan Bulat Mansurow, Hojaguly Narlyýew, operatorlardan Öwez Welmyradow we Osman Saparow, kompozitor Rejep Rejepow, suratkeş Guseýn Guseýnow, aktýorlardan Annaseýit Annamyradow, Sona Penaýewa we başgalar bar.