Tähranda 16 ýurtdan, şol sanda Türkmenistandan 80-den gowrak hünärmeni jemlän Aziýada meşhur kabaddi oýny boýunça halkara eminler maslahaty geçirildi. Ony 30-dan gowrak ýurtdan milli assosiasiýalary birleşdirýän Aziýanyň Kabaddi federasiýasy (AKF) gurady.
Foruma halkara derejeli emin, Türkmenistanyň «Hanmudo» söweş sungaty federasiýasynyň (ol sportuň birnäçe görnüşini, şol sanda kabaddini hem birleşdirýär) başlygy Orif Buharakow, guramanyň baş sekretary Guwanç Gulgeldiýew we Mary welaýat boýunça Kabaddi federasiýasynyň wekili Nagmat Hojamämmedow dagy ýurdumyza wekilçilik etdiler.
Üç günüň dowamynda maslahata gatnaşyjylar kabaddi oýnunyň düzgünleri we beýleki taraplary boýunça okuwa we eminlik işini kämilleşdirmek boýunça amaly sapaklara gatnaşdylar. Maslahatyň jemleýji gününde synagdan üstünlikli geçen Türkmenistanyň wekilleri tomusky Aziýa oýunlarynyň maksatnamasyna girýän adaty (7x7), Aziýa kenarýaka oýunlarynyň meýilnamasyna goşulan (4x7) görnüşindäki kabaddi görnüşindäki (4x4), Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça Aziýa oýunlarynyň maksatnamasyna girýän (5x5) we 10 oýunçydan ybarat toparlaryň oýnaýan kabaddi (aýlaw ugry) ýaly görnüşleriniň islendik halkara bäsleşigine eminlik etmäge hukuk berýän şahadatnama aldylar.
Kabaddi göreşiň elementlerini özüne birleşdirýän Aziýada gadymy we meşhur toparlaýyn oýundyr. Ol Hindistanda döräpdir. Halkara derejesinde ilkinji oýun 1985-nji ýylda Dakada geçirildi. 1990-njy ýylda erkekler toparlarynyň arasynda kabaddi Pekinde geçirilen Aziýa oýunlarynyň maksatnamasyna girizildi. Şondan bäri bu oýun Aziýa oýunlarynyň maksatnamasyna yzygiderli goşulýan sport görnüşi bolup gelýär.
Zenanlaryň arasynda kabaddi boýunça ilkinji ýaryş 2010-njy ýylda Guançžou halkara ýaryşynda geçirildi. Aziýa oýunlarynda 2010-njy ýylda zenanlar toparlarynyň arasynda ýaryşlar hem geçirilip başlandy. Kabaddi boýunça dünýä çempionaty 2004-nji ýyldan bäri geçirilýär.
Kabaddi oýnunyň düzgünlerine görä, iki topar 13mx10m ölçegdäki ortasy çyzyk bilen bölünen oýun meýdançasynda biri-biriniň garşysynda durýar. Oýun pursadyny arap, beýleki toparyň meýdançasyna geçýän «esgeri» ýollamak bilen başlanýar. Ol baran ýerinde yzyny üzmän «Kabaddi! Kabaddi!» diýip gygyrmaly. Ýöne garşydaşynyň meýdançasynda dem alman gygyryp bilýänçä 30 sekuntdan köp saklanyp bilmeýär. Onuň wezipesi gygyryp durka elini ýa-da aýagyny garşydaş toparyň oýunçysyna degirmek we öz meýdançasyna gaçyp ýetişmekdir.
Demini almaly bolsa, ol gaçmaly bolýar, sebäbi meýdançasyna giren toparynyň ony tutmaga haky bar. Eger-de elini ýa-da aýagyny aralyk çyzykdan geçirip bilse azat bolýar. Garşydaş topar ony ýa ýere elini degirmäge ýa-da dem almaga mejbur etmeli. Hüjüm eden toparyň oýunçysy toparyna sagaman gaýdyp gelse, onuň elini ýa-da aýagyny degren oýunçysy oýundan çykarylýar. Eger hüjümçi tutulsa welin, goranýan toparyň oýunçylarynyň biri hüjümçi bolýar. Oýun toparlaryň biri oýunçylarynyň baryny gidirýänçä dowam edýär.
Türkmenistanda kabaddi hindi toparlaýyn oýny 1997-nji ýylda Adalat ministrliginde diňe bir koreý göreş ugruny däl, eýsem, uniwersal söweş, MMA söweş, el söweşi we harby el-aýak söweşi, şeýle hem kabaddi ýaly sportuň beýleki görnüşlerini wagyz edýän «Hanmudo» milli söweş sungaty federasiýasy hasaba alnandan soň ösdürilip başlady.
Häzirki wagtda bu oýun ýurduň ähli welaýatlarynda öwredilýär. Balkan we Daşoguz welaýatlarynyň sport mekdeplerinde kabaddi boýunça tälimçiler işleýärler. Ýurduň beýleki sebitlerinde sportuň bu görnüşini Türkmenistanyň «Hanmudo» söweş sungaty federasiýasynyň goldamagynda jemgyýetçilik esasda işleýän tälimçiler ösdürýärler.
Türkmenistanyň toparlary kabaddi boýunça Aziýa we dünýä çempionatlaryna birnäçe gezek gatnaşdylar, 2014-nji ýylda bolsa Inçhonda (Koreýa Respublikasy) geçirilen tomusky Aziýa oýunlarynda ilkinji gezek erkekleriň we zenanlaryň arasynda ýaryşlarda çykyş etdiler.
