Aýratyn çagalara bagyşlanan iki sene – Dauna sindromly näsaglaryň Halkara güni (21-nji mart) we autizm meselesi barada maglumatlary ýaýratmagyň Bütindünýä güni mynasybetli jemgyýetçilik işgäri Wiktor Şohiniň gatnaşmagynda «Ýeňme» hemaýatkärlik guramasy «Şatlyk sowgat bermek» atly şygary bilen medeni çäre gurady.
Onda ene-atalaryň işjeň gatnaşmagynda aýratyn çagalar üçin gyzykly bäsleşikler, çagalar tans toparlarynyň çykyşlary guraldy. Animatorçylar gülküli, degişmeli sahnalary janlandyrdylar. Älemgoşar öwüşginli gaýda-gaýmalaşyp howada «uçýan» köpürjekler çagalaryň diýseň göwünlerinden turdy.
– Bu iki wajyp senäni bellemek «Ýeňme» guramasy üçin indi däbe öwrüldi – diýip, onuň ýolbaşçysy G. Çörekliýewa gürrüň berýär. Çagalar bu ýerde baýramçylyk şatlyk-şowhunyndan, özara gepleşip gürrüňleri alyşmakdan, üýşüp aýdym-saz diňlemekden, tanslary synlamakdan ruhy lezzet alýarlar. Çagalaryň ýagdaýlaryna dykgatly üns bermek we olaryň köpçülige goşulmaklary, birek-birege öwrenişmekleri, ýakynlaşmaklary ugrunda alada etmek, ine, çagalar üçin iň zerur zatlar!
Dauna sindromly näsaglaryň Halkara güni Ženewa uniwersitetiniň genetik alymy Stilianos Antonarakisiň teklibi boýunça ilkinji gezek 2006-njy ýylda bellenildi. Ispaniýanyň Palma-de Malýorka şäherinde geçen VI halkara simpoziumynda 21-nji marty şeýle näsaglyga uçran adamlaryň Halkara güni diýip yglan etmek hakda karar kabul edildi. Bu seneleriň aýy hem güni tötänlikden saýlanan däldir – olar näsaglygyň döreýşini alamatlandyrýar. Mart aýy Dauna sindromynyň 21 hromosom boýunça trisomiýany (ýylyň üçünji aýyny) aňladýanlygy üçin saýlanyp alnandyr.
BMG-niň maglumatlaryna görä, her ýylda «Gün şuglasy» diýilýän çagalaryň üçden bäş müňe golaýy dünýä inýär. Şol çagalary ynsanlar öz kalplarynyň yssy mährine çoýmalydyrlar. Dauna sindromyna uçran çagalar – alçak, hoşniýetli we duýgur çagalar. Şeýle körpejeler ösüşden yza galýarlar, ýöne wagtynda ugruna çykylyp, ideg-alada edilse, olar ösüşiň kadaly derejesine ýetip bilerler.
Öz nobatynda autizm meselesi barada maglumatlary ýaýratmagyň Bütindünýä güni BMG-niň Baş assambleýasy tarapyndan 2007-nji ýylyň 18-nji dekabrynda jar edilendigini aýtmalydyrys. Şol jarnamada bu näsaglygy ir anyklamagyň möhümdigi we autizmden ejir çekýän çagalaryň meseleleri hakda jemgyýeti, şol sanda maşgalalary habardar etmek barada teklipler öňe sürüldi.
Аýjahan ATABALLYÝEWA
