«Merkezi Köpetdag» atly ylmy mowzugy işlemegiň çäginde Türkmenistanyň Gerbariý gaznasyny doldurmak üçin, ösümlik görnüşleriniň nusgalaryny ýygnamagyň ýaz möwsümi dowam edýär, bu ylmy mowzuga laýyklykda, ýagynsyz günlerde maksatly meýdan gezelençleri amala aşyrylýar.
Aprel aýynda ösümlikleri kesgitlemek we olary meýdan şertlerinde gerbariý üçin taýýarlamak endiklerini özleşdirýän tebigy ylymlary öwrenýän talyplaryň gatnaşmagynda Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň baýyrlyk dag eteginde ýerleşýän Aşgabat şäheriniň etegine dört sany ekspedisiýa geçirildi.
Bir görnüşiň bukjasy üçin azyndan bäş sany gülläp duran miweli nusga ulanylýar. Barlaghanada nusgalar ulgamlaşdyrylyp, ýörite maglumat kitaplary boýunça «ýerleşdirilýär». Ekspedisiýalaryň maksady Gerbariý gaznasyny täzelemek we owal asla görkezilmedik ýa-da doly görkezilmedik botanika maşgalalarynyň wekillerini gözlemekdir.
Ylmy maglumatly gerbarilere salgylanmalar 1930-njy ýyldan başlanýar, ýagny şu ýyl ýygyndynyň ylmy ähmiýetiniň ykrar edilenine 95 ýyl dolýar.
2024-nji ýylda Gerbariý «ýaşaýan ýerini» üýtgedip, Magtymguly şaýolundan Oguz han adandaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň ýerleşýän ýeri bolan Taslama köçesine göçdi. Talyp şäherçesiniň toplumynyň çäginde Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Umumy we amaly biologiýa instituty ýerleşýär. Institut uniwersitetiň bilim okuw işleri bilen ýakyndan aragatnaşyk saklaýar we düýpli hem ýokary mekdep ylymlarynyň sinergiýasynyň ösmegine kömek edýär.
Institutda alty sany barlaghana bar, Gerbariý gaznasy olaryň biriniň – biodürlüligiň bir bölegine öwrülipdir. Bu barlaghananyň müdiri Maýa Lallakowanyň bellemegine görä, botanika ýygyndysy botanika we ekologik bilimleriň görkezme ylmy materialy bolup hyzmat edýär, Türkmenistanyň çäginde ösýän özboluşly ösümlikler, şol sanda seýrek, endemik we ýitip barýan ösümlikleri tanadýar, taksonlaryň sistematik aýratynlyklary, görnüşleriň geografik ýerleşişi, biotik, antropogen, howa faktorlaryň täsiri astynda ösümlik örtgüleriniň üýtgemegi barada maglumaty özünde jemleýär.
Täze bina gerbarileriň saklanyş şertlerini, ýangyn howpsuzlygynyň zerur derejesini, zyýanly mör-möjeklerden goragy we mikroklimaty üpjün edýär. Gerbariý nusgalary elipbiý tertibinde ýerleşdirilipdir, inwentar belgileri bar, galyň tagtalara «oturdylypdyr» we ýuka kagyz «köýnek» geýdirilipdir. Torbalar poldan üçege çenli üznüksiz saklaýyş bölümlerini emele getirýän bölümleri we tekjeleri bolan giň agaç şkaflarda saklanýar. Olarda 250 müň gerbariý tagtasy bar, olar 113 maşgalanyň 696 urugynyň 2500-e çenli görnüşini görkezýär.
Iň soňky maglumatlara görä, Türkmenistanyň ösümlik dünýäsinde uly ösümlikleriň 3140 görnüşi, pes ösümlikleriň bolsa 3924 görnüşi hasaba alyndy.
